De plechtige opening vond plaats op zondag 4 februari met een zeer geslaagd aperitief-concert opgeluisterd door sopraan Annelies Deweerdt onder begeleiding van pianiste Fréderique Lande.
De verwelkoming door Maria Temmerman van de kerkraad St.-Apollonia en de toelichting van Hugo De Henau over de tentoongestelde werken werd doorweven met liederen van Schumann, opera-aria’s van Händel, Mozart, Strauss, Massenet en Puccini en voordrachtkunst van Lieve De Meyer, die drie gedichten bracht van de kunstenaar Daniël Janssens.
Tijdens de opening gaf Hugo De Henau een inleiding over het werk van de kunstenaar
De inleiding verzorgen op de vernissage over het hier tentoongesteld werk van kunstenaar Daniël Janssens is geen gemakkelijke opdracht. Hoe kan men immers de creatieve evolutie van Daniël in de loop van de voorbije 60 jaar samenvatten en beschrijven.
Ik zou kunnen beginnen met een opsomming te maken van alle tentoonstellingen die hij ingericht heeft om zijn werk aan een breed publiek voor te stellen. Ik zou ook een beschrijving kunnen geven van de monumentale beeldhouwwerken die hij ontworpen heeft.
Ik zou ook zijn inzet kunnen belichten om met zijn tekeningen de nodige aandacht te vragen voor de bescherming van ons erfgoed. Niet alleen zijn tekeningen maar ook zijn gedichten zijn daar een treffende illustratie van.
Als beeldhouwer hanteert Daniël de veruit moeilijkste en zwaarste techniek: de “taille directe” met hamer en beitel in hout en steen. Het vraagt een gerijpt métier en aanhoudende concentratie, om een beeld uit de materie te bevrijden. De beeldhouwer kan immers op ieder ogenblik, door een verkeerde hamerslag, zijn werk onherroepelijk vernietigen. Daarom plaatste Michelangelo de beeldhouwkunst boven alle andere technieken in de beeldende kunst.
Een 40 tal beeldhouwwerken in brons en hout vormen de ruggengraat van deze tentoonstelling. Daarnaast worden ook enkele tekeningen en schilderijen mede met zijn kunstbundel ‘De Reis’ tentoongesteld.
Daniël Janssens maakte in zijn jeugd kennis met verschillende gekende kunstenaars. Deze zijn hem blijven beïnvloeden bij de creatie van zijn eigen werk. Als jonge man kwam hij in contact met o.a.. Walter De Buck. Ook Roland Monteyne spoorde hem steeds aan om zijn eigen weg te gaan en niet mee te lopen met de grillen van een wispelturige publieke opinie. Alle leraars die hij gekend heeft hebben hem gewezen op het groot belang van het kunnen tekenen. Zowel voor de beeldhouwer als voor de schilder, is tekenen een oefening in het observeren van hun onderwerp.
Deze tentoonstelling bevat enkele tekeningen. De tekening “De stad“ geeft op aparte wijze het beeld weer van een stad, waarbij architectuur, folklore, pleinen en parken samenvloeien in een eeuwig durende beweging, dat als het ware met een super groothoek is opgebouwd.
Soms slaagt Daniël erin om lijn en beeld te combineren. De tekening “De tijd” verwijst naar het tweedelig beeldhouwwerk “Verstrengeling” of hoe in de kwantumfysica de natuurkundige begrippen tijd en ruimte niet van toepassing zijn. Materie kan op meerdere plaatsen tegelijk zijn, zich verstrengelen en aldus invloed uitoefenen op elkaar. Zonder onderhevig te zijn aan afstand en tijdsduur.
Volgens Aristoteles moet een kunstwerk niet de buitenkant van de dingen tonen maar eerder een weerspiegeling zijn van de innerlijke meerwaarde. De vorm moet de weg tonen naar een verborgen spirituele dimensie. Ook Janssens streeft ernaar om een boodschap mee te geven, die hij voornamelijk in hout en brons tracht vorm te geven. De combinatie van verschillende houtsoorten met bronzen elementen ondersteunen de boodschap welke hij wilt mededelen.
Een goed voorbeeld is het beeldhouwwerk “Catharsis” of de reiniging van de psyché (ziel). Deze bewustwording kan verschillende gevoelens zoals traumatische gebeurtenissen wegzuiveren. Sigmund Freud was met het in praktijk brengen van de psychotherapie een van de gebruikers ervan.
De combinatie van hout en brons vragen een uitzonderlijke beheersing van het métier: nl. kappen in hout en gieten in brons. Hout voelt als materie warm aan, terwijl brons daarentegen voor een koel contrapunt zorgt. De combinatie van die twee materialen ligt ook aan de basis van het beeldhouwwerk: Yesterday. Hier wordt het brons in perelaar verwerkt tot een vorm die het midden houdt tussen symmetrie en asymmetrie. Het is een mijmering over het vlieden van de tijd en de blijvende nostalgie naar zijn gouden jeugdjaren. In zijn kunstbundel “De reis”, hier ook tentoongesteld, schrijft Daniël daarover het volgende:
Zoveel liefde gegeven aan dwaze idealen
Vertederd gestreeld door warme handen
Steeds weer binnen bereik
Ontglipten zij naar andere oorden
Onbereikbaar zijn zij gebleven
De dromen van weleer
Enkele van zijn beelden zijn ook in zuivere “taille directe” gekapt. Constantin Brâncusi zegt over deze techniek het volgende ”De taille directe is de ware weg naar de beeldhouwkunst. Maar voor wie niet kan lopen, is het de slechtste weg. Ver zien is een ding: ver gaan een ander. Met andere woorden, men moet als beeldhouwer heel wat ervaring hebben om zonder tekening of voorontwerp, rechtstreeks de dialoog aan te gaan tussen idee en materie. Het beeldhouwwerk “Samen” is daar een voorbeeld van. Enerzijds is er de materie nl. wilde kerselaar komende uit het Abdijpark van Geraardsbergen. De oorsprong van het hout verplicht de kunstenaar de materie met respect te behandelen. Anderzijds dient de beeldhouwer de lange weg af te leggen om het beeldhouwwerk uit de materie te bevrijden.
De verwondering en ook bewondering die ik heb ervaren bij het observeren van Daniël zijn oeuvre, kan ik misschien nog best omschrijven met zijn eigen woorden.
Ik citeer uit zijn kunstbundel “De reis”
Wanneer de duisternis de tuin binnensluipt
en alles wazig wordt
Wanneer de zon haar laatste stralen zendt in doffe gloed
Dan maken wij een wandeling
door werelden ons onbekend
Dit alles op een paar vierkanten meter grond
Ik hoop dat het voor iedereen hier aanwezig een aangename wandeling mag worden door de wondere wereld van kunstenaar Daniël Janssens. Het wordt ongetwijfeld een boeiende confrontatie, die een blijvende indruk zal nalaten.